.JPG)
Nog steeds dragen veel honden een slipketting en nog steeds zijn er trainers die de slipketting adviseren of benutten tijdens trainingen.
In dit artikel wil ik u toelichten wat een slipketting precies doet, dat u met de slipketting datgene wat u beoogt te leren meestal niet bereikt en dat het geen positief hulpmiddel is . Een opgeleide hondentrainer of dierengedragstherapeut die actief bezig is met zijn/haar vak zal zich te allen tijden bijscholen in de nieuwste methoden en verworven kennis op trainingsgebied. Deze zal de slipketting nimmer als verplicht hulpmiddel hanteren en zal in principe de ketting in training weren.
Positieve trainingsmethodes maken het gebruik van een slipketting ook compleet overbodig. Wat vroeger een wurgketting werd genoemd heet tegenwoordig een “slipketting”, een wat vriendelijke naam voor dat wat men in Engeland een “chokechain” noemt (een stikketting). Het is een ketting die wanneer er spanning opgezet wordt een deel van de luchttoevoer van de hond afknelt. Vaak wordt de ketting gebruikt om dingen af te leren (zoals b.v. het trekken aan de lijn) en in een aantal gevallen gebruikt men de ketting om de hond met pijnprikkels dingen aan te leren. Het afknellen van de lucht toevoer geschiedt middels een ruk of middels spanning die men toebrengt aan de riem. Soms gebeurt die ruk niet bewust, b.v. wanneer een hond iemand wil begroeten en in die richting trekt dan veroorzaakt de riem ook een stikeffect. Soms krijgt een hond niet eens de kans om iets te leren en wordt er al een ruk gegeven alvorens er een commando gegeven wordt. Bovendien zijn er veel mensen die niet weten hoe ze de slipketting moeten hanteren, men hangt er b.v. een flexibele lijn aan en veroorzaakt op die manier nog meer schade. Van oorsprong was een slipketting een tijdelijk negatief pijngevend hulpmiddel, echter tegenwoordig lijkt het of steeds meer honden een leven lang gedoemd zijn tot het dragen van een slipketting! Dat baart mij zorgen, niet alleen omdat ik slipkettingtrainingen verafschuw, maar ook vanwege gezondheidsredenen.
Gezondheidsproblemen….
Door foutief of langdurig gebruik, maar ook door slecht passende slipkettingen ontstaan er vaak gezondheidsklachten. De kneuzingen en bloeduitstortingen die de ketting veroorzaakt zijn vaak niet zichtbaar omdat de hond een harige vacht heeft. Iedere correctie, zelfs als die niet al te hardhandig is , veroorzaakt dit al!
Veel honden krijgen kale plekken in de nek, de haren breken af, de huid raakt geďrriteerd, hetgeen niet altijd heel erg snel opvalt. Sommige oudere honden hebben moeite met eten en drinken. Wanneer de ruk van de ketting opgevangen wordt door een plek waar zich minder spieren bevinden is de kans op de beschadiging van luchtpijp en slokdarm extra groot. Een slipketting bewerkstelligd een extra gespierde nek met een dikke huidlaag, met als groot nadeel dat als er in dit gebied een operatie dient te gebeuren dit erg moeilijk is en soms onmogelijk. Natuurlijk veroorzaakt de slipketting ook problemen aan de wervels. Je kunt je voorstellen dat een plotselinge ruk in onze nek een whiplash kan veroorzaken, voor de hond geldt dat precies zo!
De eigenaar is dan vaak zeer verbaasd, dacht het juist goed te doen, maar is zelf verantwoordelijk voor deze schade.
Een slipketting wordt vaak toegepast uit onwetendheid, een eigenaar gebruikte b.v. altijd een slipketting of krijgt van een ongeschoolde trainer het advies dat te doen en neemt dat advies klakkeloos aan. Ook wordt een slipketting dikwijls aangewend vanuit onmacht. Men heeft b.v. de hond niet goed leren luisteren of geen consequente opvoeding gegeven en verkiest als redmiddel een slipketting om het dier door pijniging in het gareel te krijgen. Sommige mensen denken middels een slipketting meer controle te hebben, het is alleen jammer dat wanneer dat daadwerkelijk werkt, wat in de meeste gevallen niet het geval is, dat ze een relatie hebben gecreëerd met hun hond die gebaseerd is op het geven van boodschappen middels pijn.
Net dat laatst genoemde vergeten mensen vaak, ze vergeten dat iedere ruk of spanning op de riem een afknelling van de luchtweg en slokdarm teweegbrengt en dat dat pijn doet , ook al laat de hond dat meestal niet nadrukkelijk merken. Wanneer je een hond, of enig ander dier traint en iets probeert te leren, dan kan een hond geen fouten maken. We zijn het dier immers iets aan het leren.
Stel je eens voor dat jij zelf voor iedere keer dat je een woordje fout voorlas een klap op je hoofd zou hebben gekregen! Zou het dan “leuk” zijn om te lezen? Ook zal de eerste klap meer pijn doen dan de tiende klap en na honderd klappen begint u eraan gewend te raken en dat proces zien we ook terug bij honden. Een slipketting veroorzaakt dan ook geconditioneerde angst, welke nadien een gewoonte wordt.
We zien veel honden hun frustratie van de ketting afreageren op b.v. andere honden of voorbijgangers.
In de communicatie is er op dat moment dan ook al heel wat mis. Honden leren door te associëren, ze leggen verbanden tussen dat wat ze aan het doen zijn en wat het hen oplevert. Als op het commando ‘hierkomen’ de hond naar de baas toekomt en beloond wordt dan associeert de hond het ‘hierkomen’ als iets positiefs. Het tegengestelde wat men met de slipketting kan bereiken is dat wanneer de hond b.v. trekt aan de lijn en een ruk in de nek krijgt de hond niet altijd automatisch de associatie legt “trekken aan de lijn is pijn”. Maar deze associatie ook kan leggen met b.v. het verkeer, mensen b.v. in de vorm van een toevallige voorbijganger op dat moment of andere dieren. De slipketting kan de vertrouwensband tussen hond en baas schaden. De slipketting veroorzaakt door al deze factoren dan ook bij een aanzienlijk aantal honden gedragsproblemen. Slipkettingen binden de nek af van de hond wanneer zij trekken en bij een aantal honden stimuleert de slipketting daarom juist om nog harder te trekken en fokt het ze nog extra op.
Mensen die zeggen dat de ruk in de nek met een slipketting dezelfde straf is als de straf die honden/wolven elkaar in een roedel geven wil ik vragen eens een roedel honden of desgewenst wolven te observeren en zij zullen van een koude kermis thuiskomen omdat honden en wolven geen enkele gedraging vertonen welke lijkt op een ruk aan de slipketting. Men refereert bij de slipketting vaak aan de nekbeet, doch de nekbeet wordt uitgevoerd door de alfa wolf (de leider van een wolvenroedel)bij welpen welke jegens de alfa te dominant gedrag vertonen. De nekbeet welke hij dan geeft is bedoeld om te doden en niet om te corrigeren en heeft dus voor de betreffende welp altijd de dood voor gevolg. De wolf doet dit uitsluitend om zijn roedel en positie daarin veilig te stellen. Wie met de slipketting tracht de nekbeet na te bootsen tracht dus de boodschap “ik maak je dood” over te brengen op de hond.
Veel mensen gebruiken de slipketting omdat de hond trekt aan de lijn. Een slipketting is van oorsprong een tijdelijk trainingshulpmiddel en was niet bedoeld om een hond een leven lang mee lastig te vallen. Wanneer uw hond veel trekt aan de lijn, of uw dier nu wel of geen slipketting draagt dient u te beseffen dat dit gedrag is dat voor de hond iets positiefs oplevert. Omdat het gedrag, het trekken, succesvol is en belonend zal de hond het telkens weer uitvoeren. We spreken dan van zelfbelonend gedrag. Sommige trainers leggen door het harde trekken aan de lijn automatisch een link met dominant gedrag. Ik wil dit in een aantal gevallen bestrijden, de hond is immers veelal nieuwsgierig van aard en wil graag vooruit om zijn omgeving te verkennen. Daarnaast spelen een aantal genetische factoren een rol, Rottweilers werden bijvoorbeeld van oudsher gebruikt om de karretjes van de slagers te trekken. Het gegeven dat een aantal rassen harder trekt is ook genetisch bepaald. Ook is er soms sprake van een bepaald gewoonte gedrag. De hond volgt een pad en wil naar het einde van het pad lopen omdat dat de bekende weg is. Loopt u met een dergelijke hond op een voor de hond onbekende open vlakt zonder paden dan zult u merken dat de hond niet meer trekt. Dit kan een indicatie zijn uw route eens te veranderen.
Het geven van een ruk aan de lijn met de slipketting werkt vaak maar voor even of heeft totaal geen effect. De hond heeft vaak niet eens in de gaten waarom hij/ zij deze correctie krijgt. Dit omdat u na de correctie meestal meteen weer door zult lopen en dit dus weer belonend werkt. Sommige honden voelen het alsof ze opgejut worden om nog harder te trekken en zij zullen dan ook harder gaan trekken. Het werkt in die gevallen dus ook averechts.
De meeste honden die trekken aan de lijn hebben niet goed geleerd om aan de riem netjes mee te lopen, het probleem zit ‘m dan bij de baas en niet bij de hond.
Het omschakelen naar een nieuwe methode is nooit gemakkelijk omdat het veelal prettig is om vast te houden aan datgene wat bekend is en waarvan op voorhand in te schatten is wat eventuele resultaten zullen zijn. Ouderwetse en niet (bij)geschoolde hondentrainers hebben daarom moeite om de slipketting naar de achtergrond te doen vervagen.
Desalniettemin kan het voor hen en voor de eigenaren die de drempel wel willen overstappen een aantal nieuwe uitdagingen betekenen. Het voordeel van positief trainen is dat het positieve of gewenste gedrag beloont wordt en er geen pijnprikkels aan te pas komen. Hoewel timing van groot belang blijft is een keertje teveel belonen niet kwalijk. Een keer op een verkeerd moment een ruk aan de slipketting geven is dat wel. Baas en hond komen dichter bij elkaar te staan en de band wordt versterkt. Dit is de reden waarom ik binnen de trainingen de voorkeur geef aan positieve vormen van trainen, die weliswaar soms langer duren (hoewel dit lang niet altijd het geval is), maar als er resultaat is dit ook blijvend onthouden wordt. Het vergt dus wel meer activiteit gedurende trainingen en daarnaast een dosis inventiviteit.
Ik draag stellig de antislipketting visie uit, op basis van onderzoeken en ervaringen. Dat wat ik aanschouw bij een aantal ouderwetse hondenscholen stemt mij zeer triest en staat op mijn netvlies gebrand. Het kan allemaal zo anders!